Burunda artıq ət tibbi adı ilə adenoid, üzüm salxımına bənzər formalı və burun ilə boğaz arasına yerləşmiş bir toxumadır.
Burun əti (adenoid), burundan girən bakteriya və virus növlü mikrobları tutur və orqanizmin mikroblarla mübarizə etməsinə kömək edən maddələr olan anticisimləri istehsal edir.
Əgər uşağınızda davamlı və ya tez-tez təkrarlanan burun badamcığı böyüməsi və ya iltihabı varsa, həkiminiz burun əti əməliyyatını tövsiyə edə bilər.
Uşaqlarda burun əti (adenoid) çıxarıldıqdan sonra daha tez-tez xəstələnmirlər; çünki orqanizmdə burun badamcığı kimi vəzifə görən başqa toxumalar eyni funksiyaları kifayət qədər yerinə yetirə bilirlər.
Burunda artıq ət əlamətləri
Burun badamcığının böyüməsi halında müxtəlif əlamətlər görünə bilər.
Uşağınızda aşağıdakı əlamətlərdən biri və ya bir neçəsi ola bilər:
- Burundan nəfəs almaqda çətinlik
- Daimi ağızdan nəfəs alma
- Burun tıxanıqlığı kimi burun badamcığından danışma
- Nəfəs alarkən səs çıxması
- Yuxu zamanı xorultu
- Yuxu zamanı bir neçə saniyə nəfəsini tutma (Yuxu apnesi)
Əgər uşağınızda burun əti böyüdüyündən və ya iltihablandığından şübhələnirsinizsə, həkiminizə müraciət edin.
Uşaqlarda burun əti əməliyyatı
Uşaqlarda adenoid əməliyyatı adətən ümumi anesteziya altında aparılır və orta hesabla 30-45 dəqiqə çəkir. Cərrah, burun və boğaz arasındakı burun badamcığını ağız içindən xüsusi cərrahi alətlərlə çıxarır.
Kəsmə, yandırma və ya lazer kimi müxtəlif texnikalar istifadə edilə bilər. Əməliyyatdan sonra uşaq, anesteziyanın təsiri keçənə qədər xəstəxanada müşahidə altında saxlanılır.
Sağalma prosesində burun tıxanıqlığı, yüngül ağrı və boğazda yanma hiss edilə bilər.
Ancaq əksər uşaqlar bir neçə gün ərzində normal vəziyyətə qayıdır. Həkimin tövsiyə etdiyi qulluq təlimatlarına əməl etmək sağalma prosesini sürətləndirir.
Burun əti əməliyyatından sonra diqqət edilməli olanlar
BUrun əti əməliyyatından (adenoidektomiya) sonra sağalma prosesi adətən bir neçə gündən bir həftəyə qədər dəyişir.
Əməliyyatdan sonra bol maye qəbul etmək və yumşaq, ilıq qidalarla qidalanmaq sağalmanı sürətləndirə bilər.
İlk bir neçə gün ağrı və yüngül boğaz yanması hiss edilə bilər, bu səbəbdən həkimin tövsiyə etdiyi ağrıkəsicilərdən istifadə edilməlidir.
Həddindən artıq isti, ədviyyatlı və ya sərt qidalardan çəkinmək lazımdır. Həmçinin, əməliyyatdan sonra infeksiya riskini azaltmaq üçün gigiyena qaydalarına diqqət etmək lazımdır.
Uşaqların bir neçə gün dinlənməsi və ağır fiziki fəaliyyətlərdən çəkinməsi də vacibdir.
Burun əti (adenoid) böyüdən qidalar hansılardır?
Burun badamcığı böyüməsini tetikləyən qidalar adətən selik istehsalını artıran və immunitet sistemini çətinləşdirən qidalardır.
Süd və süd məhsulları selik yaranmasını artıraraq burun tıxanıqlığını pisləşdirə bilər.
Çox şəkər tərkibli qidalar və emal edilmiş qidalar immunitet sistemini zəiflədə bilər və infeksiya riskini artıra bilər. Allergiyaya meylli şəxslərdə qlüten tərkibli qidalar burun badamcığı iltihabını artıra bilər.
Qazlı içkilər və qızardılmış qidalar ümumi immunitet sağlamlığını mənfi təsir edərək burun badamcığı böyüməsini sürətləndirə bilər. Sağlam qidalanmanın burun badamcığı böyüməsini önləməkdə vacib rol oynadığı unutulmamalıdır.
Burun badamcığı müalicəsi necədir?
Burun badamcığı müalicəsi böyümənin şiddətinə və xəstənin simptomlarına bağlı olaraq dəyişir. Yüngül hallarda dərman müalicəsi tətbiq edilə bilər.
Burun açıcı spreylər, antihistaminlər və ya antibiotiklər infeksiya və iltihabı azaltmağa kömək edir.
Ancaq tez-tez təkrarlanan infeksiyalar, tənəffüs problemləri və ya yuxu apnesi kimi ciddi əlamətlər varsa, cərrahi müdaxilə (adenoidektomiya) lazım ola bilər.
Burun badamcığı əməliyyatı qısa sürən bir əməliyyatdır və adətən ümumi anesteziya altında aparılır.
Cərrahi əməliyyatdan sonra sağalma prosesi sürətlidir və uşaqlar bir neçə gün ərzində normal həyatlarına qayıda bilərlər. Müalicə prosesində həkimin tövsiyələrinə əməl etmək vacibdir.
Burun Badamcığı Əməliyyatına Hansı Hallarda Qərar Verilir?
Həkiminiz uşağınızda aşağıdakı hallardan biri və ya bir neçəsi varsa, burun badamcığı əməliyyatını tövsiyə edə bilər:
- Nəfəs alma çətinliyi
- Yuxu apnesi
- Tez-tez təkrarlanan burun badamcığı iltihabı
- Danışma pozğunluğu
Tez-tez Verilən Suallar
Burun Badamcığı Əməliyyatı Nə Qədər Çəkir?
Burun badamcığı əməliyyatı (adenoidektomiya) adətən 30-45 dəqiqə arasında çəkən qısa bir cərrahi əməliyyatdır. Çox vaxt ümumi anesteziya altında həyata keçirilir və xəstənin vəziyyətindən asılı olaraq əməliyyatın müddəti dəyişə bilər. Əməliyyatdan sonra xəstə bir neçə saat müşahidə altında saxlanılır və əksər hallarda eyni gündə evə buraxılır.
Burun Badamcığı Əməliyyatı Risklidir?
Burun badamcığı əməliyyatı ümumiyyətlə aşağı riskli bir cərrahiyyə əməliyyatıdır. Ancaq hər cərrahi əməliyyatda olduğu kimi bəzi qanaxma, infeksiya və ya anesteziyaya bağlı komplikasiyalar yarana bilər. Bu əməliyyat təcrübəli bir cərrah tərəfindən aparıldıqda risklər minimuma endirilir. Əməliyyatdan sonrakı dövrdə yüngül ağrı, burun tıxanıqlığı və yüngül qanaxma görünə bilər, lakin adətən qısa müddətdə düzəlir.
Burun Badamcığı Əməliyyatı Neçə Yaşında Olmalıdır?
Burun badamcığı əməliyyatı adətən 3-7 yaş aralığında tez-tez aparılır. Çünki bu yaş qrupunda burun badamcığı böyüməsi daha çox yayılmışdır və tənəffüs problemləri, xorultu, yuxu apnesi kimi şikayətlər görünə bilər. Ancaq, burun badamcığı böyükdürsə və ciddi tənəffüs problemlərinə səbəb olursa, daha erkən yaşda da əməliyyat aparıla bilər.
Burun Badamcığı Əməliyyatından Sonra Neçə Gündə Sağalır?
Burun badamcığı əməliyyatından sonra sağalma prosesi şəxsdən şəxsə dəyişsə də, adətən 5-10 gün arasında tamamlanır. İlk bir neçə gün boğaz ağrısı, burun tıxanıqlığı və yüngül qanaxma ola bilər. Bol maye qəbul etmək, yumşaq qidalarla qidalanmaq və həkimin tövsiyələrinə əməl etmək sağalma prosesini sürətləndirir.
Burun Badamcığı Əməliyyatı Burun Şəklini Pozar?
Xeyr, burun badamcığı əməliyyatı burun şəklini dəyişdirməz. Çünki burun badamcığı burun boşluğunun arxasında, gözlə görünməyən bir bölgədə yerləşir.
Cərrahi əməliyyat yalnız bu toxumanın çıxarılmasını əhatə edir və burun sümüyü və ya qığırdaq quruluşuna müdaxilə edilmir. Əməliyyatdan sonra tənəffüs yolları açıldığı üçün xəstələr daha rahat nəfəs ala bilirlər.
Bu məlumat yalnız maarifləndirmə məqsədi daşıyır və tibbi məsləhət əvəzi deyildir. Hər hansı sağlamlıq problemləri üçün həmişə həkim mütəxəssis ilə məsləhətləşin.
