Rinoplastika (burun plastik cərrahiyyəsi) – burnun forması, ölçüsü və ya funksiyasını dəyişdirmək üçün aparılan cərrahi əməliyyatdır. Bu, dünyanın ən çox yayılmış plastik cərrahiyyə əməliyyatlarından biridir və həm estetik, həm də funksional məqsədlər üçün həyata keçirilə bilər.
Rinoplastika ilə bəzi insanlar burnun görünüşünü dəyişdirmək, digərləri isə burun travmasından sonra bərpa etmək və ya tənəffüsü yaxşılaşdırmaq üçün müraciət edirlər. Bu məqalədə rinoplastika əməliyyatının bütün aspektləri haqqında ətraflı məlumat təqdim edilir.
Rinoplastika əməliyyatının növləri
1. Açıq Rinoplastika
Bu texnikada kolumella (burun deşikləri arasında yerləşən toxuma hissəsi) üzərində kiçik kəsik edilir. Bu cərrahlara burnun daxili strukturuna daha yaxşı vizual giriş verir. Açıq rinoplastika daha mürəkkəb hallarda və ya əhəmiyyətli struktur dəyişiklikləri lazım olduqda üstünlük verilir.
2. Qapalı Rinoplastika
Bu texnikada bütün kəsiklər burun dəliklərinin içərisində edilir, buna görə də görünən çapıqlar olmur. Qapalı rinoplastika daha az travmatikdir və bərpa müddəti adətən qısadır.
3. İkincil Rinoplastika
İlkin rinoplastikadan sonra baş verən problemləri həll etmək üçün təkrar əməliyyat aparılmasıdır. Buna revizion rinoplastika da deyilir və adətən ilkin əməliyyatdan bir il sonra tövsiyə olunur.
4. Funksional Rinoplastika
Tənəffüs problemlərini həll etməyə yönəlmiş əməliyyatdır. Bu, əyri burun arakəsməsini (septum) düzəltmək və ya burun keçidlərini genişləndirmək üçün edilə bilər.
Rinoplastika əməliyyatı prosesi
Anesteziya
Rinoplastika əməliyyatı ümumi anesteziya və ya yerli anesteziya ilə intravenoz sedativ kombinasiyası altında aparıla bilər.
Əməliyyat mərhələləri
- İlkin kəsiklər: Açıq və ya qapalı texnikadan asılı olaraq kəsiklər edilir.
- Dəri qaldırılması: Burun dərisinin alətlər vasitəsilə əsas strukturlar üzərində qaldırılması.
- Burun strukturunun yenidən formalaşdırılması: Cərrah burnun formasını dəyişdirmək üçün sümük və qığırdağı modelləşdirir, lazım olduqda toxuma çıxarır və ya əlavə edir.
- Septoplastika: Əgər burun arakəsməsi əyridirsə, tənəffüsü yaxşılaşdırmaq üçün düzəldilir.
- Kəsiklərin tikilməsi: Əməliyyat başa çatdıqdan sonra kəsiklər tikilir.
- Sarğı: Burun qoruyucu sarğı və ya splint ilə bağlanır.
Əməliyyatdan sonrakı proses
İlk bərpa (1-2 həftə)
- İlk 24 saat ərzində üz ətrafında şişkinlik və göyərmə normal haldır
- Burun sarğısı və ya splinti adətən 7-10 gün ərzində qalır
- İlk həftədə başınızı yüksəkdə saxlayın və ağır fiziki fəaliyyətdən çəkinin
- Ağrını idarə etmək üçün təyin edilmiş ağrıkəsicilərdən istifadə edin
- Burun təmizliyinə əməl edin və təyin olunmuş dərmanları qəbul edin
Davamlı bərpa (1-3 ay)
- Şişkinlik tədricən azalacaq, lakin tam çəkilməsi aylar çəkə bilər
- Burnun son nəticəsi 6-12 ay ərzində formalaşır
- Günəşdən qorunma xüsusilə vacibdir, çünki yeni çapıqlar günəş şüalarına daha həssasdır
- Müntəzəm olaraq cərrahınızla görüşün
Rinoplastika əməliyyatı haqqında tez-tez verilən suallar
Rinoplastika əməliyyatı nə qədər davam edir?
Əməliyyatın mürəkkəbliyindən asılı olaraq 1-3 saat çəkə bilər.
Rinoplastika əməliyyatından sonra nə qədər işə qayıda bilərəm?
Əksər insanlar 1-2 həftə ərzində işə qayıda bilirlər, lakin fiziki işlərdə daha uzun müddət tələb oluna bilər.
Rinoplastika nə qədər ağrılıdır?
Əməliyyatdan sonra orta səviyyəli narahatlıq gözlənilir, lakin bunu təyin edilmiş ağrıkəsicilərlə idarə etmək olar.
Burun tamponu nə qədər müddətə qalır?
Burun tamponu adətən 24-48 saat ərzində çıxarılır, ancaq bu cərrahın təcrübəsinə və əməliyyatın növünə görə dəyişə bilər.
Əməliyyatdan sonra burundan nəfəs ala bilməyəcəyəm?
İlk günlərdə burun keçidlərində şişkinlik olacaq, ancaq tədricən yaxşılaşacaq.
Rinoplastika əməliyyatından sonra eynək taxa bilərəm?
Burun əməliyyatından sonra təxminən 6 həftə ərzində eynək taxmamaq tövsiyə olunur. Bu müddət ərzində xüsusi dəstəklərdən istifadə edə bilərsiniz.
Yaş məhdudiyyəti varmı?
Qızlar üçün 15-16 yaş, oğlanlar üçün 17-18 yaş rinoplastika üçün minimum yaş hesab edilir, çünki bu yaşlarda burun böyüməsini tamamlamış olur.
Açıq və qapalı rinoplastika arasında hansı fərqlər var?
Açıq rinoplastika daha mürəkkəb işlər üçün daha yaxşı görüntü təmin edir, lakin kiçik bir xarici çapıq buraxır. Qapalı rinoplastika görünən çapıq buraxmır və bərpa müddəti qısadır.
Nəticə
Rinoplastika, düzgün planlaşdırıldıqda və təcrübəli cərrah tərəfindən həyata keçirildikdə, həm burnun görünüşünü, həm də funksiyasını əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdıra bilər. Bununla belə, realistik gözləntilərə sahib olmaq və əməliyyatdan sonrakı bərpa prosesinin vaxt tələb etdiyini anlamaq vacibdir.
Ən yaxşı nəticələrə nail olmaq üçün, təcrübəli və sertifikatlı plastik cərrah seçmək, ətraflı konsultasiya keçirmək və əməliyyatdan əvvəl və sonra bütün tibbi göstərişlərə ciddi əməl etmək lazımdır.
